سازمان جهاني بهداشت در گزارش جديدي نسبت به خاصيت سرطان زايي گاز رادون كه ممكن است نامحسوس باشد، هشدار داد.
به گزارش سرويس بهداشت و درمان ايسنا، رادون يك گاز راديواكتيو و بي‌اثر شيميايي است كه به طور طبيعي بوجود مي‌آيد.
اين گاز هيچ بو، رنگ و طعمي ندارد. رادون از تجزيه راديو اكتيو طبيعي اورانيوم توليد مي‌شود كه در سنگها و خاك يافت مي‌شود. گاز رادون در آب هم يافت مي‌شود.
رادون به سادگي از زمين وارد هوا مي‌شود كه در آنجا در ميان فرآورده‌هاي تخريبي فرار موسوم به بازمانده‌هاي رادون متلاشي مي‌شود. بازمانده‌هاي رادون در حين تجزيه، ذرات راديواكتيو آنها منتشر مي‌كنند و به بخارات، غبار و ساير ذرات در هوا ملحق مي‌شوند.
وقتي نفس مي‌كشيم ، پس مانده‌هاي رادون روي سلولهاي جدا مجاري تنفسي قرار مي‌گيرند كه در اينجا ذرات آلفا مي‌توانند به مولكول وراثتي DNA آسيب برسانند و احتمالا سبب بروز سرطان ريه مي‌شوند.
مقدار رادون در هواي آزاد معمولا خيلي پايين است. متوسط مقدار رادون در هواي آزاد بين 5 تا 15 بكرل بر متر مكعب (Bq/m3) است (فعاليت راديواكتيويته رادون در مقياس بكرل با علامت اختصاري (Bq) اندازه گيري مي‌شود). هر يك بكرل مطابق با دگرگوني (متلاشي شدن) يك هسته اتمي در ثانيه است. غلظت رادون در هوا از روي نسبت تعداد دگرگوني‌ها در ثانيه بر يك متر مكعب از هوا (Bq/m3) محاسبه مي‌شود. در محيط‌هاي بسته ميزان رادون بيشتر است و بالاترين مقدار آن در محل‌هايي از قبيل معادن، غارها و تسهيلات بهبود آب يافت مي‌شود.
- تاثيرات رادون روي سلامتي
در بسياري از كشورها، رادون دومين عامل مهم ابتلا به سرطان ريه بعد از سيگار است. نسبت موارد ابتلا به سرطان‌هاي ريه ناشي از رادون از 3 تا 14 درصد تخمين زده مي‌شود. اثرات مهم اين گاز روي سلامت در معدن كاران اورانيوم ديده شده است كه در تماس با مقادير زيادي از رادون قرار دارند. اما مطالعات در اروپا، امريكاي شمالي و چين تاييد كرده است كه غلظت كمتر رادون – مانند آنچه در خانه‌ها يافت مي‌شود – نيز خطراتي براي سلامتي دارد و اساسا در بروز سرطان‌هاي ريه در سراسر جهان تاثيرگذار است.
در ازاي هر 100(Bq/m3) افزايش غلظت رادون، خطر بروز سرطان ريه 16 درصد بيشتر مي‌شود. ارتباط دوز – واكنش خطي است يعني خطر ابتلا به سرطان ريه به طور نسبي با افزايش تماس با رادون، بيشتر مي‌شود. رادون در افراد سيگاري بيشتر عامل بروز سرطان است.
- رادون در منازل
براي اكثر مردم، بيشترين ميزان تماس با رادون از خانه ناشي مي‌شود. غلظت رادون در يك خانه به نكات زير بستگي دارد:
مقدار اورانيوم در سنگها و خاك‌هاي زير ساختماني
راه‌هاي موجود براي نفوذ رادون به درون خانه
ميزان تبادل بين هواي داخل و خارج كه به ساخت منزل، عادات وسايل تهويه‌اي ساكنان و درزگيري پنجره‌ها بستگي دارد.
رادون از راه‌هاي زير وارد خانه‌ها مي‌شود:
ترك خوردگي‌هاي موجود در اتصالات بتوني سقف – ديوار
شكاف‌هاي موجود در سقف
منافذ كوچك در ديوارهاي بلوكي توخالي
كارتل‌ها و فاضلاب‌ها
مقدار رادون معمولا در زيرزمين‌ها، سردابه‌ها و ساير مناطق سازه‌اي در تماس با خاك بيشتر است.
غلظت‌هاي رادون مي‌تواند بين خانه‌هاي مجاور هم فرق كند و در يك خانه هم روز به روز يا ساعت به ساعت فرق كند. به دليل اين افت و خيزها، محاسبه ميانگين سالانه غلظت رادون در هواي بسته نيازمند اندازه‌هاي متوسط غلظت اين گاز حداقل به مدت 3 ماه است.
كاهش گاز رادون در منازل
ميزان رادون در خانه‌ها را مي‌توان به روشهاي زير كاهش داد:
بهبود تهويه منزل
جلوگيري از نفوذ رادون از زيرزمين به درون اتاق‌هاي مسكوني
افزايش سيستم تهويه زير كار
نصب يك سيستم كارتل رادون در زيرزمين
درزگيري سقف‌ها و ديوارها
نصب يك سيستم تهويه يا فشار ساز مثبت.
ايمني در برابر رادون به هنگام ساخت خانه‌هاي جديد ويژه در مناطقي با غلظت بالاي رادون، بايد مورد توجه قرار بگيرد. در اروپا و ايالات متحده آمريكا، گنجاندن ابزار محافظتي در خانه‌هاي جديد يك اقدام معمول شده است. در برخي كشورها اين كار يك روش اجباري شده است. سيستم‌هاي منفعل تعديل نشان داده شده كه مي‌توانند مقدار رادون موجود در محيط بسته را تا 50 درصد كاهش دهند. وقتي فن‌هاي تهويه رادون هم به اين سيستم‌ها افزوده شوند مي‌توان مقدار كاهش رادون را حتي از اين هم بيشتر كرد.
رادون در آب شرب
در بسياري از كشورها آب شرب از منابع زيرزميني از قبيل چشمه‌ها، چاه‌ها و گودال‌ها بدست مي‌آيند. اين منابع آب به طور طبيعي داراي غلظت بيشتري از رادون نسبت به آبهاي سطحي حاصل از رودخانه‌ها، درياچه‌ها و جويبارها هستند. تا اين زمان، در مطالعات همه‌گير شناسي ارتباطي بين رادون در آب آشاميدني و سرطان دستگاه گوارش و ساير دستگاه‌هاي بدن يافت نشده است.
- واكنش سازمان جهاني بهداشت:
سازمان جهاني بهداشت توصيه مي‌كند كه كشورها و برنامه‌هاي ملي براي كاهش خطر ناشي از تماس با متوسط ملي غلظت گاز رادون براي جوامع را اجرا كنند و هم چنين خطر متوجه افرادي را كه در تماس با مقادير بالا رادون هستند، كاهش دهند. كدهاي ساختماني براي كاهش مقدار رادون در خانه‌هاي تحت ساخت بايد اجرا شوند. مقدار مرجع ملي 100 (Bq/m3) توصيه مي‌شود اما اگر اين مقدار تحت شرايط غالب مخصوص كشوري قابل دستيابي نباشد، مقدار مرجع نبايد بيشتر از 300 (Bq/m3) شود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر