با وجود اين كه آب و هواي جهاني و دماي اقيانوس‌ها در حال گرم شدن و افزايش است، اما مقدار يخ‌ها در محدوده قطب جنوب نه‌تنها روبه كاهش نيست، بلكه در واقع روبه افزايش است.
كاهش يخ‌هاي دريايي ديگر نقاط كره زمين در سال‌هاي اخير سر فصل خبرها بوده است چرا كه با سرعت زيادي در حال انجام شدن است. اندازه‌گيري‌هاي ماهواره‌‌اي سال 1970 و دنبال كردن اين جريان تاكنون نشان مي‌دهد به طور ميانگين در هر دهه ميزان يخ‌هاي دريايي به اندازه 4 درصد كاهش داشته است. در مقابل يخ‌هاي دريايي قطب جنوب رشد يك درصدي از خود نشان مي‌دهد كه معادل 100 هزار كيلومتر مربع در يك دهه است.
چرا چنين تفاوت فاحشي بين اتفاقات رخ داده در قطب شمال و قطب جنوب وجود دارد؟
دانشمندان دانشگاه سياتل، واشنگتن و Goddard بتازگي 3 نظريه در اين باره ارائه كرده‌اند: اول تخليه ازن، دوم تغيير ديناميك اقيانوس و سوم طغيان يخ‌هاي دريايي.
سال 1980 دانشمندان دريافتند انتشار مواد سرد‌كننده و كاتاليزور كه كلروفلورو كربن‌ها (CFCS) ناميده مي‌شوند، باعث تهي شدن لايه ازن بخصوص در قطب جنوب مي‌شود. تخليه ازن باعث مي‌شود اشعه ماوراء بنفش سرطان‌زاي بيشتري به سطح زمين برسد به علاوه نقش ديگري دارد كه كمتر شناخته شده است.
تخليه ازن باعث مي‌شود استراتوسفر در منطقه قطب جنوب بين 2 تا 6 درجه سردتر شود. استراتوسفر لايه‌اي از اتمسفر است كه بين 1 تا 6 كيلومتري بالاي سطح زمين قرار دارد. اين سرد شدن باعث تغيير ديناميك بين استراتوسفر و لايه‌هاي پاييني جو شده و در نتيجه بادهاي تند آنتاركتيك تقويت مي‌شود.
در اقيانوس جنوبي كه به دليل بادهاي دوره‌اي شديد و توفان‌هاي قوي در زمستان مشهور است، جريان‌هاي گردابي قطبي باعث ايجاد يك دوره زماني انجماد بر خلاف ديگر نقاط زمين مي‌شود. در سال 1980مشخص شد شدت جريان‌هاي گردابي قطبي در نتيجه تخليه ازن 15 درصد بيشتر مي‌شود.
مدل‌هاي جديد كه براساس ارتباط بين سرعت باد، لايه ازن و آب و هواي قطب جنوب ايجاد شد، مي‌تواند پارادوكس (تناقض) موجود بين قطب شمال و قطب جنوب را توضيح دهد. جايي كه يخ‌هاي دريايي در قطب جنوب به سرعت رشد مي‌كند، در حالي كه در قطب شمال با سرعت زيادي روبه‌كاهش گذاشته است.
مدل جديد نشان مي‌دهد بادهاي سردتر و شديدتري بر فراز آب‌هاي احاطه‌كننده قطب جنوب مي‌وزد و باعث رشد يخ‌ها با سرعت زياد مي‌شود. اكنون دانشمندان شاهد الگوي مختلطي از ذوب و رشد يخ‌ها در آنتاركتيك هستند كه معتقدند تغيير در الگوي‌هاي دوره‌اي در نتيجه سوراخ شدن لايه ازن يكي از بهترين دلايل توجيه اين وضعيت است.
مترجم: آتنا حسن‌آبادي
منبع: Physorg
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر