نويسنده: مريم عسگري
منبع: دنیای اقتصاد
کم‌سوادی فروشندگان در بازار کامپیوتر
صداي موسيقي بلند است و سرو صداي آن باعث مي‌شود صداي اعتراض خانم مسن دوباره بلند شود.
اون اينترنت را خاموش كن. سرم درد گرفت.از صبح اين اينترنت را روشن مي‌كني تا شب.
خنده‌ات مي‌گيرد. شايد براي شنيدن اين كلمه است كه صداي پخش شده از لپ‌تاپ را كم نمي‌كني.
مادر بزرگ كه سال‌ها است چشمش به ديدن لپ‌تاپ و كامپيوتر و... عادت كرده، هنوز نمي‌تواند اسم اين كالا را درست تلفظ كند و آن را با نام اينترنت مي‌شناسد.
تعجبي ندارد. حتي تلفظ كلمه اينترنت از زبان او عجيب به نظر مي‌رسد. شايد انتظار زيادي باشد كه از او بخواهي اين كالا را بشناسد. ولي تازه خيلي از افرادي كه اين كالا را مي‌فروشند نيز هنوز اسم درست اين كالا را نمي دانند و آن را با اسامي چون لب‌تاب، نوك‌بوك و... مي‌شناسند.
اين تازه بخشي از ماجراست وقتي دليل را از فروشندگان مي‌پرسي تو را به كلاس گذاشتن محكوم مي‌كنند و مي‌گويند: خانوم دست از اين سوسول بازي‌ها برداريد لب‌تاب يا لپ‌تاپ، چه فرقي مي‌كند. جالب اينجاست كه وقتي در مورد امكانات فني دستگاه از فروشنده مي‌پرسي يك كاتالوگ به دستت مي‌دهند و خودشان از ارائه اطلاعات سر باز مي‌زنند و شلوغي فروشگاه و... را بهانه مي‌كنند.
با خود مي‌گويي اين افراد با چه جراتي مي‌توانند كالايي را به فروش رسانند كه اندك اطلاعاتي در مورد آن ندارند.
بي‌سوادي در بازار رايانه
تا به حال شده براي خريد كالايي خاص، راهي بورس خريد و فروش آن كالا شويد و ناگهان موضوعي آنچنان توي ذوقتان بزند كه نه‌تنها اعتمادتان را به فروشندگان، بلكه به كل بازار از دست دهيد؟
تا به حال شده براي خريد كالايي به اطلاعات فروشنده اعتماد كنيد و پس از خريد از عمل خود و اعتمادي كه به فروشنده كرده‌ايد پشيمان شويد؟
يا اينكه برايتان پيش آمده كه براي خريد يك كالاي ديجيتالي كه ارائه اطلاعات كافي به مشتري از وظايف فروشنده آن كالا به حساب مي‌آيد مراجعه كنيد، ولي فروشنده حتي نتواند اسم كالا را به درستي تلفظ كند، چه برسد به ارائه اطلاعات دقيق و درست؟
اين اتفاقات در بازار رايانه ما بيشتر از بازار ساير كالاها مشهود است.
اگر سري به مراكز خريد و فروش رايانه بزنيد صحت ادعاي ما برايتان روشن مي‌شود. چون برخي از فعالان بازار بدون داشتن اطلاعات كافي در اين حوزه فعاليت مي‌كنند و اطلاعات نصفه و نيمه خود را با چنان اعتماد به نفسي به خريداران ارائه مي‌دهند كه در نظر اول آنها را يك كارشناس حرفه اي تصور مي‌كني كه اطلاعات خود را بدون هيچ چشمداشتي تقديمت مي‌كنند. البته اين گفته به اين معني نيست كه تمام فعالان بازار اطلاعات چنداني در اين زمينه ندارند. اما طبق اعلام كارشناسان و حتي برخي از فعالان بازار، بيش از نيمي از فروشندگان و حتي واردكنندگان كالاهاي حوزه IT از دانش كافي برخوردار نيستند.
كارشناسان معتقدند اين موضوع (كم‌سوادي فعالان بازار رايانه و حتي برخي از شركتها) يكي از معضلات اساسي و جدي بازار رايانه ماست كه بايد به آن جدي‌تر نگريست.
البته گروه ديگري معتقدند، شرط فعاليت در حوزه رايانه تنها داشتن سواد و دانش آكادميك نيست و فعالان اين حوزه از دانش كافي براي ارائه اطلاعات به مصرف‌كنندگان برخوردارند.
به هر حال در اين زمينه نظرات مختلفي وجود دارد و هر گروه در اين زمينه بر اساس تجربيات خاص خود در بازار اظهارنظر مي‌كند. اما آنچه مسلم است، بازار جوان رايانه ما در حال حاضر مملو از فروشندگاني است كه نه تنها از تحصيلات آكادميك در زمينه رايانه برخوردار نيستند، بلكه اندك اطلاعاتي از تكنولوژيهاي روز ندارند و اطلاعات غلط خود را به خورد مصرف‌كنندگان مي‌دهند.
مصرف‌كنندگان هم در صورتي كه از دسته كاربران حرفه‌اي باشند مي‌توانند متوجه اطلاعات غلط فروشنده شوند اما تكليف كاربران آماتور چه مي‌شود؟
كوروش عباسي، مدير روابط عمومي شركت آواژنگ يكي از واردكنندگان تجهيزات كامپيوتري در اين زمينه مي‌گويد، در اينكه سواد فعالان صنف IT در بازار در حد قابل قبولي نيست شكي نيست و اگر بخواهيم به آنها نمره دهيم اين افراد نمره زير قبولي مي‌گيرند.
دليل هم اين است كه صنعت IT با سرعت قابل توجهي رشد مي‌كند و فعالان اين صنف در بازار داخلي نمي‌توانند با اين سرعت پيش روند و اطلاعات خود را تكميل كنند.
به گفته وي، يكي ديگر از دلايل كم سوادي فعالان صنف رايانه اين است كه در كشور ما به رايانه به عنوان يك ابزار كاربردي، كه براي زندگي بهتر مورد نياز است نگريسته نمي‌شود. همچنين بسياري از افراد به اطلاعات دوستان و آشنايان اكتفا مي‌كنند و اگر براي سيستم آنها مشكلي پيش آيد به آنها مراجعه مي‌كنند. در صورتي كه اين كار اشتباه است. وي معتقد است در بازار ما نياز به داشتن اطلاعات بيشتر حس نمي‌شود و به همين دليل اكثر فعالان بازار در بي‌سوادي به سر مي‌برند.
عباسي معتقد است براي ارتقاي دانش فعالان و كاربران رايانه بايد در كشور فرهنگ‌سازي شود و بستر فرهنگي چه در بخش دولتي و چه در بخش خصوصي در اين زمينه
فراهم شود.
محسن بهنامي يكي از فعالان بازار نيز در اين مورد مي‌گويد، اكثر فعالان بازار رايانه از دانش كافي برخوردار نيستند و حتي برگزاري سمينارهاي آموزشي كه توسط برخي از شركتها برگزار مي‌شود نيز تاكنون نتوانسته كمك چنداني در اين زمينه باشد.
به گفته وي، در شرايط فعلي فعاليت در حوزه كامپيوتر كه طي سال‌هاي اخير، با توجه به رشد تعداد كاربران رايانه و همچنين رشد مراكز خريد و فروش اين كالاي پر كاربرد افزايش يافته است باعث شده بسياري از جوانان (حتي آنها كه اندك اطلاعاتي در اين زمينه ندارند) به سوي اين حرفه روند و اكثرا هم اطلاعات غلط اين افراد باعث سردرگمي خريداران مي‌شود.
وي افزود، بسياري از فعالان بازار حتي از ارائه اطلاعات جزئي به خريداران نيز عاجزند.
وي مي‌گويد، کم‌سوادي برخي از فعالان بازار رايانه شايد در نگاه اول چندان مهم نباشد و حتي براي برخي از افراد جالب باشد، اما در حقيقت باعث بي‌اعتمادي مشتريان به بازار مي‌شود.
مالكي يكي ديگر از فعالان بازار نيز در اين مورد مي‌گويد، اتحاديه بابت ارائه مجوز توجهي به مدرك تحصيلي و سابقه فعاليت افراد نمي‌كند و تنها با شرط ارائه مداركي مانند اجاره‌نامه و... مجوز كسب را صادر مي‌كند كه اين موضوع باعث شده افراد مختلف با اطلاعات اندك به آساني وارد اين حرفه شوند.
نظرات مخالف
اگرچه اكثر كارشناسان و فعالان بازار معتقدند بازار رايانه ما از كم سوادي فعالان آن در رنج است، اما در اين باره نظرات مخالفي هم وجود دارد.
احمد عليپور، مديرعامل شركت فراسو در اين مورد مي‌گويد، من با اين موضوع كه اخيرا باب شده و مي‌گويند فعالان صنف رايانه از سواد و دانش كافي برخوردار نيستند، موافق نيستم.
به گفته وي، ممكن است برخي از فعالان بازار از تحصيلات آكادميك برخوردار نباشند، اما اين به معني بي سوادي آنها نيست.
عليپور معتقد است نبايد تعريف ما از سواد فعالان بازار رايانه تحصيلات دانشگاهي باشد و بايد به روز بودن اطلاعات آنها توجه داشت.
وي معتقد است، در شرايط فعلي اگر فردي از دانش كافي در بازار برخوردار نباشد نمي‌تواند در اين صنف دوام بياورد. زيرا روز به روز محصولات جديد كه به تكنولوژيهاي روز مجهزند وارد بازار مي‌شوند و فعالان صنف خواه ناخواه با اين تكنولوژيهاي جديد مرتبط مي‌شوند. وي در مورد شركت‌هاي واردكننده نيز گفت، شركت‌هايي كه در اين عرصه فعاليت مي‌كنند و دوام آورده‌اند بي‌شك افرادي هستند كه از دانش كافي برخوردارند.
وي افزود: ممكن است برخي از قاچاقچيان كه كالاها را قاچاق مي‌كنند از دانش كافي برخوردار نباشند، ولي اين افراد در مواجهه با مصرف‌كننده نيستند و نيازي به ارائه اطلاعات ندارند، ولي فروشندگان و شركت‌هاي واردكننده با دانش و اطلاعات كافي در اين زمينه فعاليت مي‌كنند.
باقر بحري، يكي از مديران شركت سازگار ارقام نيز در اين زمينه مي‌گويد، در بازار داخلي ما با دو نوع اطلاعات مواجه هستيم. اول اطلاعاتي كه به كاربران حرفه‌اي مي‌دهيم و دوم اطلاعات فكري كه به مصرف‌كنندگان مي‌دهيم. وي كه به بي سوادي فعالان بازار چندان معتقد نيست مي‌گويد، در شرايط فعلي اطلاعات مورد نياز كاربران به طور رايگان به آنها ارائه مي‌شود و شايد به همين دليل باشد كه توجه ويژه‌اي به آن نمي‌شود. در صورتي كه اگر بابت ارائه اين اطلاعات از مصرف كنندگان هزينه دريافت شود موضوع شكل ديگري پيدا مي‌كند.
ختم كلام
هنوز صداي موسيقي با همان بلندي آزاردهنده به گوش مي‌رسد.
پيرزن با عصبانيت به سراغ نوه‌اش مي‌رود و مي‌خواهد به اين صدا خاتمه دهد. اما خبري از او نيست.
فرياد مي‌زند، اين اينترنت را خاموش كنيد.
